Uczniowie cymbalistów wileńskich cz. 1 - Andrzej Zajko

Czy dawni mistrzowie cymbałów wileńskich pozostawili po sobie uczniów? Oczywiście tak. Niektórzy jednak porzucili granie po krótkim czasie, inni grali w młodości, jeszcze inni grają i dziś. W niniejszym artykule postaram się napisać o niektórych. Przepraszam, jeśli kogoś pominę, ale jeśli już, to tylko z braku wiedzy.

Dziś otwieram cykl poświęcony uczniom cymbalistów wileńskich. Dotyczył on będzie wyłącznie tych uczniów, którzy bezpośrednio przyswajali sobie tajniki gry od cymbalistów zamieszkujących Wileńszczyznę przed 1945 r.

Po II wojnie światowej w nowych granicach Polski znalazło się kilkudziesięciu cymbalistów. Większość z nich nie miała swych instrumentów, które albo musieli pozostawić na Wileńszczyźnie, albo zaginęły podczas wojny. Dla wielu z nich lata 40. XX w. to już lata dorosłe. Nie było czasu na muzykę, trzeba było pracować i wychowywać dzieci. W większości przypadków po przejściu na emeryturę odżyła młodzieńcza pasja. Po zbudowaniu lub zdobyciu instrumentu w inny sposób, zaczęli pojawiać się na okolicznych imprezach a później na festiwalach. Każdy chciał mieć kontynuatora swej muzycznej pasji. Udało się nielicznym.

Istniały dwa ośrodki nauczania gry na cymbałach: w Ełku i Gryfinie, z czego ten pierwszy działa do dziś. W nich wykształcono wielu młodych cymbalistów i cymbalistek, a niektórzy mają już swoich uczniów. Większość cymbalistów szkoliła swoich uczniów indywidualnie.

Andrzej Zajko

Urodził się 5 grudnia 1978 r. w Kętrzynie. Już w wieku 5 lat rozpoczął naukę gry na cymbałach u swojego dziadka Józefa Krupskiego. Uczył się w klasie fortepianu w Państwowej Szkole Muzycznej w Giżycku, którą ukończył w 1993 r. Był instruktorem gry na cymbałach w Muzeum Kultury Ludowej w Węgorzewie. W 1988 r. w wieku niespełna 10 lat, wraz ze swoim dziadkiem, został laureatem I nagrody Ogólnopolskiego Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu Dolnym nad Wisłą w kategorii “Duży-Mały”. Wiele razy występował na Ogólnopolskich Turniejach Cymbalistów w Gryfinie k. Szczecina. W czerwcu 1996 r. na XXX Ogólnopolskim Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu nad Wisłą zdobył drugą nagrodę w kategorii seniorów-instrumentalistów (mimo nieukończonych 18 lat). Wielokrotnie występował na terenie Polski, Litwy, Białorusi, Wielkiej Brytanii.

Niektóre występy:

• 1987.08.01-02 Suwalski Jarmark Folkloru w Węgorzewie (wytypowany do Kazimierza Dolnego nad Wisłą)
• 1988.06.23-26 Ogólnopolski Festiwal Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu Dolnym nad Wisłą - I nagroda
• 1988.08.31 Zajazd Cymbalistów w Lidzbarku Warmińskim
• 1988.10.01 Ogólnopolski Turniej Gry na Cymbałach w Gryfinie
• 1989.08.05-06 Suwalski Jarmark Folkloru w Węgorzewie (wytypowany do Kazimierza Dolnego nad Wisłą)
• 1989.09.16 Turniej Instrumentalistów Ludowych w Gryfinie - laureat
• 1990.09.21-22 Ogólnopolski Turniej Instrumentalistów Ludowych w Gryfinie - I nagroda w kategorii dziecięco-młodzieżowej
• 1991.08.03-04 Suwalski Jarmark Folkloru w Węgorzewie - wyróżnienie
• 1991.09.13-15 Ogólnopolski Turniej Instrumentalistów Ludowych w Gryfinie
• 1992 International Festival of Instrumental Folk Music “Griežynė” w Wilnie
• 1995.08.05-06 Suwalski Jarmark Folkloru w Węgorzewie (wytypowany do Kazimierza Dolnego nad Wisłą)
• 1996.06.28-30 Ogólnopolski Festiwal Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu Dolnym nad Wisłą - II nagroda w kategorii solista-instrumentalista
• 1996.08.03-04 Wojewódzki Jarmark Folkloru w Węgorzewie
• 1996.08.16-18 Festiwal Muzyki Karpackiej “Na pograniczach” w Sanoku
• 1997.08.02-04 Wojewódzki Jarmark Folkloru w Węgorzewie
• 1998 International Festival of Instrumental Folk Music “Griežynė” w Wilnie

We wrześniu 1997 r. Andrzej Zajko znalazł się w składzie zespołu “Berklejdy". W maju 1998 roku grupa nagrała debiutancką płytę pt. “Muzyka nasłuchana” w składzie: Andrzej Zajko (cymbały); Karol Jancewicz (gitara basowa); Jakub Wangin (perkusja); Tomasz Jewuła (gitara), Piotr Pucyło (instrumenty perkusyjne, lutnie).

Wybrane koncerty zespołu “Berklejdy”:

• 1997.12.12 Festiwal Muzyki Ludowej "Mikołajki Folkowe" w Lublinie
• 1998.01.17 “Africa is Hungry” w Toruniu
• 1998.07.11 IX Festiwal Muzyki Folkowej “Folk Fiesta” w Ząbkowicach Śląskich
• 1998 “Folk Fest” w Krotoszynie
• 1998.09.26 “Dzień uchodźcy” w Warszawie

Andrzej Zajko zginął tragicznie 19 grudnia 1998 r. w Giżycku.

Józef Krupski i Andrzej Zajko (fot. archiwum rodzinne, ok. 1984 r.)

Fot. Tomasz Chludziński, 1988 r.

International Festival of Instrumental Folk Music Griežynė w Wilnie 1998 r.

Ciąg dalszy nastąpi